
زیبایی دندان ها همواره مورد توجه افراد مختلف قرار گرفته است و ایجاد طرح لبخند و اصلاح مکان های دندان در دهان در چند سال اخیر بیش از بیش مورد توجه قرار گرفته است در این مقاله کارت سلامت پویا شما را همه دانستنی ها مفید در خصوص ارتودنسی آشنا می نماید.درمان ارتودنسی اصطلاحی عام است که به منظور اصلاح بینظمیها و نامرتبیهای دندان انجام میشود؛ البته ردیف و مرتب کردن دندانها تنها فایده ارتودنسی نیست. ارتودنسی اختلالهای بایت را رفع و لبخند را زیباتر میکند و سلامت کلی دهان و دندان را ارتقاء میدهد.
اما چه کسانی به ارتودنسی نیاز دارند؟
ارتودنسی در اغلب بیماران یک انتخاب است و نه یک اجباریا اضطرار. به عبارت دیگر بیمار مجبور نیست که ارتودنسی کند و ارتودنسی نکردن تهدیدی برای زندگی وی نخواهد بود. ولی اگر ارتودنسی به درستی انجام شود با اصلاح فرم دندان ها و صورت و اصلاح لبخند بیمار به بالاتر رفتن کیفیت زندگی وی کمک می کند.
دهان و دندان و فرم لبخند از اولین خصوصیات یک انسان است که انسان های دیگر در جامعه در ارزیابی ظاهر فرد به آن توجه می کنند. این موضوع در جوامع اسلامی که پوشش ها شرایط خاصی را ایجاب می کند، بیشتر هم نمود پیدا می کند. از نظر روانشناسی و جامعه شناسی، نازیبا بودن خصوصیتی است که مغز انسان در اغلب موارد به آن عادت نمی کند. به عبارتی اگر شما خصوصت نازیبایی داشته باشید، حتی با گذر زمان هنوز این خصوصیت در ذهن بیننده جلب توجه می کند و براحساس انسان هایی که با آن ها رابطه اجتماعی یا خصوصی دارید تاثیر می گذارد.
بنابراین ارتودنسی اگر درست انجام شود، گرچه زندگی فرد را متحول نمی کند ولی بر احساسی که فرد در خود دارد یا در دیگران ایجاد می کند تاثیر می گذارد و کیفیت آن را بالا می برد.
آیا می دانید بهترین سن برای اولین معاینه ارتودنسی، سن ۶ سالگی است؟
چه زمانی برای شروع درمان ثابت ارتودنسی مناسب است؟
سن خاصی برای گذاشتن دستگاههای ثابت ارتودنسی وجود ندارد و اکثر نامرتبی های دندانی را در هر سنی می توان تصحیح کرد. البته بهترین زمان برای گذاشتن دستگاههای ارتودنسی، توسط متخصص ارتودنسی (اُرتودنتیست) تعیین میشود. سن اکثر افرادی که تحت درمان ارتودنسی قرار میگیرند کمتر از ۲۰ سال است اما افراد با سن بالاتر نیز میتوانند دندانهایشان را ردیف کنند.
آشنایی با انواع ارتودنسی:
۱-ارتودنسی ثابت: بریسهای استاندارد از سیمها و براکتهای فلزی تشکیل میشود که روی دندانها ثابت میشود تا آنها را با اعمال نیرو به سمت موقعیتی بهتر هدایت کند.
۲- ارتودنسی دیمون: ارتودنسی دیمون از تکنولوژی متفاوتی بهره میگیرد، سازو کار لغزشی کشویی، جایگزین براکتهای سیمی معمول و کش میشود. در نتیجه درمان کوتاهتر و مراحل آن سریعتر میشود، بیمار در طول درمان راحتتر است. سیستم دیمون نیروهای قویتری را به دندانهایی وارد میکند که بی نظمی آنها شدیدتر است
۳-ارتودنسی لینگوال: وسایل ارتودنسی لینگوال (Lingual) پشت دندانها قرار داده میشود و بنابراین عملاً نامرئی است. سازو کار ارتودنسی لینگوال (پشت زبانی) و ارتودنسی فلزی یکسان است، با این تفاوت که سیمکشی این بار پشت دندان است.
۴-ارتودنسی نامرئی: پلاک شفاف ارتودنسی نامرئی به تدریج دندانها را به سمت موقعیت بهتر حرکت میدهد. در این روش از مجموعه پلاکهای پلاستیکی شفافی استفاده میشود که به خوبی روی دندان مینشیند.به جای آن که سیمها هر چند هفته یک بار سفت شود، پلاک جدیدی در اختیار بیمار قرار داده میشود تا دندانها به تدریج مرتب شود.
۵-ارتودنسی متحرک: متخصصین گاهی ارتودنسی متحرک را برای اصلاح اختلالهای بایت و تاثیر بر رشد فک کودکان و انواع پلاک نگهدارنده توصیه میکنند. زمانبندی و مهارت در استفاده از ارتودنسی متحرک شرط لازم موفقیت درمان است.
آیا ارتودنسی درد دارد؟
وقتی داریم دندونای شما را ارتدنسی (سیم پیچی) می کنیم به هیچ وجه درد احساس نمی کنین ولی هر بار که از پیش ما می رین تا یکی دو روز دندونا حساس می شن. درد شدید اصلا ندارین فقط یه حساسیت کلی است که با استامینوفن معمولی ساکت می شه.
مراحل و مدت زمان ارتودنسی
براي انجام درمان ارتودنسي به منظور رديف كردن دندانها، ابتدا بيمار بايد معاينه گردد. پس از معاينه، يك متخصص خوب ارتودنسي دستور تهيه راديوگرافي (پانوراميك و سفالومتري) و همچنين فتوگرافي (با دوربين عكاسي معمولي) را مي دهد. برخي از متخصصين ارتودنسي در جلسه ي معاينه، قالبگيري اوليه را هم انجام مي دهند. پس از بررسي اين مدارك توسط دكتر ارتودنسي، طرح درمان مربوط به هر بيمار نوشته مي شود و به بيمار توضيح داده مي شرد. درصورت پذيرش روال درمان توسط بيمار، چسباندن براكتهاي ارتودنسي براي سيم پيچي آغاز مي شود.
مراحل عبارتند از:
۱-رادیوگرافی و قالب گیری
۲-اقدام اولیه
۳-قرار دادن بریس
۴-تنظیم ماهی یک بار
۵-دراوردن بریس
۶-قرار دادن پلاک
مدت زمان:طول درمان ارتودنسی برای تمام بیماران یکسان نیست؛ اصلاح بعضی مشکلات زمانبرتر است، ارتودنسی به طور متوسط حدود دو سال طول میکشد. با این حال متخصصین ارتودنسی میتوانند مشکلات متوسطتر را ظرف فقط شش ماه درمان کنند، حال آن که اصلاح مشکلات پیچیدهتر سه سال یا بیشتر طول میکشد. دندانپزشک بهترین و موثقترین منبع کسب اطلاعات درباره درمان ارتودنسی و مدت زمان آن است.
آیا احتمال برگشت ارتودنسی وجود دارد؟
یکی از سوالاتی که مراجعان به متخصصان ارتودنسی میپرسند قابل برگشت بودن مشکلات ارتودنسی بعد از درمان است. بعد از درمان ارتودنسی نتیجه درمان برای اکثریت بیماران رضایتبخش است. حفظ این نتیجه مستلزم دقت متخصص ارتودنسی، همکاری بیمار در استفاده از وسایل نگهدارنده و فاکتورهای مرتبط با رشد طبیعی بیمار است.
بطور کلی اگر درمان با روش صحیح و توسط متخصص ارتودنسی انجام شده باشد امکان برگشت درمان به ۵ درصد هم نمیرسد. این برگشت درمان به سه شکل کلی برگشت مشکلات فکی، برگشت کجی دندان و باز شدن فضا در ناحیه دندانهای کشیده شده خود را نشان میدهد.
هزینه ارتودنسی
هزینه های درمان ارتودنسی به عوامل زیادی بستگی دارند. با این وجود این هزینهها معمولا به صورت یکجا پرداخت نمیشوند. حتما در جلسه اول مشاوره با متخصص ارتودنسی درباره نحوه پرداخت هزینهها صحبت کنید. این عوامل عبارتند از:
نوع درمان
طول مدت درمان
میزان به هم ریختگی دندانها
نیاز به درمانهای جانبی مانند جراحی فک در کنار ارتودنسی
برای مشاهده ی تصویر متحرک فرایند درمان روی عکس کلیک کنید
سوالات متداول درباره ارتودنسی:
ارتودنسی نامرئی چیست؟
در تبلیغات سه مدل از ابزار های ارتودنسی با عنوان ارتودنسی نامرئی یاد می شوند. در حالتی با نام سیستم لینگوال یا زبانی براکت ها پشت دندانها چسبانده می شوند. این سیستم به دلیل مزاحمت و آزار برای زبان بیمار و امکان جدا شدن براکت ها طی بستن دهان چندان فراگیر نمی باشد به علاوه در صورت وجود تکنولوژی پیشرفته مورد نیاز لابراتواری آن که در ایران هنوز در مراحل مقدماتی است، تنها برای کیس های محدودی قابل استفاده می باشد. به علاوه قیمت ارتودنسی لینگوال نزدیک به ۵-۴ هزار دلار می باشد که تقریبا” دو تا سه برابر هزینه ارتودنسی ثابت به روش معمول می باشد. در روشی دیگر با عنوان ارتودنسی اینویزیلاین (نامرئی) از یک سری پلاک های شفاف جهت ردیف کردن دندانها استفاده می گردد. این شیوه نیز به دلیل نبود امکانات پیجیده مورد نیاز آن در ایران و با در نظر گرفتن محدودیت های عملکردی جز در کیس های با بهم ریختگی های اندک آنهم با صلاحدید متخصص ارتودنسی کارایی ندارد. بالاخره حالتی که در آن از براکتهای سرامیکی همرنگ دندان استفاده می گردد که با توجه به پیشرفت های چشمگیر در تکنولوژی تامین استحکام و زیبایی آنها نسبت به دو شیوه قبلی به لحاظ دارا بودن همزمان قابلیت و زیبایی، منطقی تر می باشد.
آیا کشیدن دندان برای ارتودنسی الزامی است ؟
کشیدن دندانها گاهی ضروری است. البته این نگرانی همیشه برای بیمار و یا والدین مطرح است که از دست دادن یک یا چند دندان سالم می تواند بواسطه کاهش دندانها در آینده باعث مشکلاتی برای بیمار گردد. لیکن علم ارتودنسی پس از گذشت دو قرن از ابداع خود چنین نگرانی را قویا” مطرود می داند. به علاوه باید توجه داشت که فضای خالی ناشی از کشیدن دندانها طی درمان ارتودنسی کاملا” بسته می شود.
آیا مرتب کردن دندان ها بدون ارتودنسی امکان پذیر است؟
متاسفانه برخی از دندانپزشکان عمومی که متخصص ارتودنسی نیستند با سوء استفاده از نگرانی بیماران نسبت به طول درمان ارتودنسی اقدام به تبلیغاتی با عناوین “ارتودنسی سریع”، “ارتودنسی در یک جلسه”، “مرتب کردن دندان ها بدون ارتودنسی” و یا “ارتودنسی با لیرز” می کنند. در این موارد آنها در واقع با تراش دندانها در نواحی بیرون زده و ترمیم دندانها با کامپوزیت یا لمینیت در قسمت های تورفته اقدام به رفع ظاهری مشکل ناردیفی دندانها می کنند. حال آنکه این کار منجر به آسیب جدی دندانها حتی تا سرحد کشیدن آنها ظرف چند سال خواهد شد.
اگر در بین درمان دندانپزشک ارتودنتیست خود را تغییر دهم چه اتفاقی می افتد؟
تغییر دندانپزشک ارتودنتیست معالج پس از آغاز درمان تا حدی ریسک محسوب می شود. چون دندانپزشک جدید شما در جریان شرایط اولیه شما نبوده است. به علاوه اختلاف دیدگاه متخصصین مختلف می تواند ادامه روند درمان شما را با مشکل رویرو کند.
داشتن بهداشت منظم است. در درمان ارتودنسی رعایت بهداشت دهان و دندان حرف اول را میزند. تمیز کردن دندانهای دارای دستگاه ارتودنسی ثابت مشکلتر از تمیز کردن دندانهای بدون دستگاه است، ولی با رعایت بهداشت مناسب میتوان از ایجاد مشکلات دندانی مانند پوسیدگی و مشکلات لثه جلوگیری کرد.