اصلاح فرم دندان ها و رفع فاصله یا فشردگی آنها در سنین کودکی بسیار مهم است به همین دلیل معاینات دندانپزشکی برای کودکان حائز اهمیت است. در صورت این که دندان های کودکاتن نامرتب است یا موقعیت فک آن ها نامناسب است باید به ارتودنست مراجعه کنید.
ارتودنسی کودکان که به عنوان ارتودنسی پیشگیری نیز شناخته میشود، میتواند از سن ۶ یا ۷ سالگی آغاز شود. در این سن، دندانها هنوز در حال شکلگیری هستند و فک نیز هنوز در حال رشد کردن است، بنابراین برخی مشکلات خاص مانند شلوغی و نامرتب بودن دندانها را میتوان بسیار آسانتر برطرف نمود.
مزایای ارتودنسی زودهنگام:
مداخله زودهنگام این مزیت شاخص را دارد که فک کودک هنوز در حال رشد است. مراحل انجام ارتودنسی دندان در سنین پایین زمانی سودمند واقع میشود که قوس دندانی و فک در وضعیت مناسب نباشد. ارتودنسی با پلاک متحرک و بریسهای کاربردی میتواند این مشکلات را اصلاح کند یا بهبود دهد. درمان بیشتر معمولاً در سالهای آتی ضرورت مییابد، اما کوتاهتر خواهد بود و گستردگی کمتری خواهد داشت.
بریسهای کودکان طی چند سال گذشته پیشرفت قابل توجهی کرده است. تکنولوژی آنها را در مقایسه با بریسهای قدیمی راحتتر و جذابتر ساخته است.
چه زمانی کودکان به ارتودنسی نیاز دارند:
در صورتی که بیمار هر کدام از مشکلات یا شرایط زیر را داشته باشد، انجام ارتودنسی دندان کودکان میتواند برای او مفید باشد:
از دست دادن زودهنگام دندانهای دائمی
مشکل در جویدن غذا
نفس کشیدن با دهان
مکیدن انگشت شست
شلوغی و نامرتبی دندانها و یا داشتن دندان اضافه
جلو بودن یا عقب بودن بیش از اندازهی فکها نسبت به همدیگر
گاز گرفتن مداوم گونه (از داخل)
قرار نگرفتن دندانهای جلو روی هم و یا قرار گیری آنها به شکل غیرطبیعی
ظاهر نامتقارن صورت به علت نامرتبی دندان ها یا فک
دندان قروچه
سن مناسب برای ارتودنسی در کودکی:
ما توصیه میکنیم که تمامی کودکان در سن ۷ سالگی توسط متخصص ارتودنسی معاینه شوند. یک متخصص با تجربه میتواند با معاینه کودک در سن ۷ سالگی به وضوح متوجه شود که آیا او با مشکلات مرتبط با ارتودنسی مانند نامرتبی دندانها روبه رو خواهد شد یا خیر. با تشخیص زودهنگام مشکلات مرتبط با ارتودنسی مانند نامرتبی دندان، عدم قرارگیری مناسب دندانهای بالا و پایین روی هم و افتادن زود هنگام دندانهای شیری، میتوان درمان مناسب را برای آن طرحریزی کرد و با انجام درمان بسیار کوتاه مدتتر به بهترین نتایج ممکن رسید.
در اغلب موارد نیازی به انجام مداخله درمانی زودهنگام نیست و تنها لازم است که روند رشد دندانهای کودک شما تحت نظر پزشک باشد. بنابراین شما میتوانید آسوده خاطر باشید و با اطمینان کامل، بدانید که مشکلی که ظاهرا در وضعیت دندانهای کودک خود میبینید، یک مشکل واقعی است و یا تنها مرحلهای گذرا از روند رشد دندانهای اوست و نیازی به درمان ندارد.
انواع بریس های مورد استفاده برای کودکان:
متخصصین بریسهای مختلفی را برای ارتودنسی کودکان پیشنهاد میدهند که پرکاربردترین آنها عبارتاند از:
ارتودنسی سرامیکی
ارتودنسی نامرئی
ارتودنسی پشت دندانی یا لینگوال
ارتودنسی فلزی
ریتینر یا پلاک نگهدارنده
مدت زمان سیم کشی دندانهای کودکان:
مدت زمان اصلاح طرح لبخند کودکان با سیم کشی تابعی از سه عامل اصلی زیر است:
ارتودنسی پیشگیری: درمان زودهنگام این امکان را برای متخصص ارتودنسی فراهم میکند تا به رشد فک نظارت داشته باشد و درمان ارتودنسی آتی را در صورت لزوم توصیه کند. مزایای ارتودنسی در کودکان و ارتودنسی پیشگیری برای تمام کودکان لازم نیست و متخصص گاهی ترجیح میدهد که بیمار مدتی منتظر بماند.
مشکلاتی که باید اصلاح شوند: گستردگی درمان و پیچیدگی مشکلات مدت زمان درمان را تعیین میکند. واکنش تمام بیماران به درمان یکسان نیست. برخی بیماران ظرف ۱۲ ماه به نتیجه دلخواه میرسند، حال آن که عدهای باید درمان را ۲۴ ماه ادامه دهند. طول دوره درمان به سرعت واکنش نشان دادن بدن بیمار و گستردگی درمان لازم برای رسیدن به لبخندی زیبا و بینقص بستگی دارد.
همکاری کودک: تمایل کودک به استفاده از وسایل و دستگاههای ارتودنسی تاثیر مهمی در مدت زمان درمان دارد. مراقبت از سیم کشی و دستگاههای ارتودنسی نیز بسیار مهم است؛ اگر کودک همکاری لازم را داشته باشد، مدت زمان درمان کوتاهتر خواهد شد.
تفاوت ارتودنسی در کودکان و بزرگسالان:
تفاوت اصلی ارتودنسی بزرگسالان با ارتودنسی کودکان و نوجوانان این است که استخوانهای فک بیماران جوانتر هنوز در حال رشد است؛ اما رشد استخوانها در بزرگسالان متوقف شده است و گاهی لازم است که جراحی ارتوگناتیک (جراحی فک) برای منظم کردن استخوانها انجام شود. دیگر تفاوتهای بین درمان این دو گروه سنی عبارت است از:
تحلیل استخوان یا لثه (بیماری لثه): بزرگسالان به دلیل ابتلا به بیماریهای پیشرفته لثه بیش از کودکان مستعد تحلیل لثه یا حتی تحلیل استخوان هستند. داشتن دندانهایی ردیف و مرتب احتمال ابتلا به بیماری لثه را کاهش میدهد.
دندان غائب یا ساییده شده: دندانها به مرور زمان ساییده میشود و در جهتهای مختلف حرکت میکند؛ این مشکلات را میتوان با ارتودنسی درمان کرد. یکی از پیآمدهای دندان غائب جابجا و کج شدن بقیه دندانها است که منجر به اختلال بایت و افزایش احتمال ابتلا به بیماری لثه میشود.
کامل نکردن درمان ارتودنسی در دوران نوجوانی: بسیاری از بزرگسالان در دوران کودکی یا نوجوانی تحت درمان ارتودنسی قرار گرفتهاند، اما درمان را به پایان نرساندهاند. حال در دوران بزرگسالی تصمیم میگیرند تا کار ناتمام را به فرجام برسانند و از داشتن لبخندی زیبا و سالم لذت ببرند که سالها در آرزوی آن بودهاند.
مزایای انجام ارتودنسی پیشگیری برای کودکان:
انجام ارتودنسی پیشگیری این مزیت را دارد که فک کودک هنوز در حال رشد است. درمان زودهنگام و انجام ارتودنسی پیشگیری زمانی موثر است که قوس دندانی و فکها به طور کامل شکل نگرفتهاند. ارتودنسی فانکشنال میتواند این مشکلات را برطرف کند. معمولا بعد از این درمان، مدتی بعد لازم است که درمانهای دیگری صورت بگیرند. اما مدت زمان این درمانها بسیار کوتاه خواهد بود.
ارتودنسی پیشگیری از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری میکند و باعث میشود که انجام درمان ارتودنسی در سن بالاتر بسیار آسانتر و ظرف مدت زمان کوتاهتری انجام شود.
پرسش های متدوال درباره ارتودنسی کودکان:
حداقل سن درمان ارتودنسی چه زمانی است؟
هیچ سن مشخصی برای درمان ارتودنسی مشخص نشده است. برنامه درمانی بستگی به نیاز بیمار دارد. مثلا کودکی که دچار شکاف کام است، پیش از بیرون زدن اولین دندانها باید تحت درمان قرار بگیرد. سایر کودکان ممکن است بهتر باشد از ۶ یا ۷ سالگی درمان را شروع کنند، حتی اگر همه دندانهای شیری خود را از دست نداده باشند.
چه زمانی کودک را نزد ارتودنتیست ببریم؟
دندانپزشک به شما میگوید چه زمانی باید برای ارزیابی به ارتودنتیست مراجعه کنید. انجمن ارتودنتیستهای امریکا و انجمن دندانپزشکی امریکا توصیه میکنند همه کودکان در سن ۷ سالگی به ارتودنتیست مراجعه کنند. در این سن ارتودنتیست میتواند مشکلات نامحسوس فک و دندانهای در حال رشد را به موقع شناسایی کند. بیشتر کودکان بین ۹ تا ۱۴ سالگی تحت درمان فعال ارتودنسی قرار میگیرند.
کودکانی که از براکت استفاده میکنند، چه غذاهایی نمیتوانند بخورند؟
براکت حساس است و شکستگی بخشی از آن منجر به حرکت دندان در جهت اشتباه و در نتیجه طولانی تر شدن درمان میشود. خوردن غذاها و اجسام سفت، چسبنده یا جویدنی در این دوران ممنوع است. از جمله این موارد عبارتند از یخ، مغزهای گیاهی، پف فیل، شکلات سفت، آدامس، شکلاتهای کشی مانند کارامل و پاستیل.