انحراف فک موجب می شود که دندان های بالاو پایین به راحتی روی هم قرار نگیرند. دو گونه ی رایج این عارضه؛ اوربایت، هنگامی که دندان های بالا جلو آمده اند و آندربایت، یعنی زمانی که دندان های پایین به سمت جلو آمده اند می باشند. دندان پزشکان و متخصصین ارتودنسی راههای درمانی متعددی برای این ناهنجاری ارائه داده اند، اما معمولاٌ، درمان یکسال یا بیشتر طول می کشد.
زندگی با انحراف فک
تآثیری که انحراف فک بجای می گذارد روحی و فیزیکی است. اگر عارضه وخیم باشد منجر به بروز مشکلاتی در خوردن، نفس کشیدن، خوابیدن و صحبت کردن می شود وحتی گاهی باعث درد درزمانی که فک ها حرکت نمی کنند، می شود. ازآنجا که جفت شدن فک های پایین و بالا بسختی انجام می شود، چاره ای جز تحمل درد نیست. بچه هایی که مشکل انحراف فک دارند گاهی مورد اذیت و آزار دوستانشان قرار می گیرند و حتی اگر این چنین نباشد این مشکل باعث خجالتی شدن آنها می شود. دندان پزشکان و متخصصین ارتودنسی درمان این عارضه را پیچیده و نیاز به انجام ارتودنسی، جراحی دندان پزشکی و زیبایی می دانند، البته همه ی این موارد بستگی به شدت عارضه دارد.
برکز
سازمان بهداشت دهان، درمان با برکز، برای دندانهای کج و فشرده و همینطور انحراف فک را یک روش استاندارد می داند. در روش مرسوم برکزها با چسب به دندان چسبانده شده، و درعین حال بوسیله ی سیم به یکدیگر متصل می شوند. در یک دوره ی منظم درمان، مثلاٌ بین یک تا سه سال، متخصص ارتودنسی سیم ها را محکم کرده که بتدریج باعث اصلاح فک ودندان ها می گردد. این درمان معمولاٌ برای درمان انحراف فک اوربایت یعنی زمانی که فک بالایی جلو آمده است و دندان های بالا از جای اصلی خود به سمت جلو مایل شده اند به کار می رود.
برکز روی سر
هنگامی که انحراف فک به گونه ای است که استفاده از برکز معمولی نتیجه ی مطلوبی نمی دهد، متخصصص ارتودنسی از برکز روی سر استفاده می کند. برکز منقبض کننده فک بالایی را به عقب و برکز کشاننده فک بالایی را به جلو می کشاند. هر دو این برکزها با سیم های داخلی و خارجی و بوسیله ی تسمه هایی که روی سر و گردن قرار می گیرند ثابت می شوند. این نوع برکز برای ۱۲ الی ۱۴ ساعت در روز استفاده می شوند.
بسط دهنده ی فک بالا
بسط دهنده ی فک بالا برای اصلاح نا هنجاری آندربایت به کار می روند، یعنی زمانی که فک پایینی به جلو آمده و دندان های پایین در حالتی که دهان بسته است جلوتر از دندان های بالایی هستند. بسط دهنده ی فک بالا یک فریم سیمی است که روی کام فوقانی قرارمی گیرد. بیمار هر شب بسط دهنده را با استفاده از کلید مخصوصی که دارد کمی شل می کند. بعد از گذشت حدود یک سال، فک بالایی منبسط شده و ناهنجاری رفع می شود.
ماسک کشش معکوس صورت
وسیله ی دیگری که برای اصلاح ناهنجاری آندربایت استفاده می شود، ماسک کشش معکوس صورت است که شبیه برکز روی سر می باشد و باید در طول شب استفاده شود. پزشک، برکز فلزی را روی دندان های فوقانی عقبی نصب کرده و سپس آن را به ماسک صورت کند که اطراف سر را می پوشاند وصل میکند، و موجب می شود تا فک فوقانی به عقب کشانده شود.
جراحی زیبایی دندان پزشکی
روش درمانی پیشنهادی انحراف فک، برای بزرگسالانی که بیماریشان خفیف است جراحی زیبایی می باشد. در بعضی موارد دندان پزشک می تواند دندان های پایین را تغییر شکل داده و دندان های بالا را روکش کند. درست است که این عمل موجب اصلاح انحراف فک نمی شود، اما باعث کمتر جلوه شدن این ناهنجاری گشته و اجازه می دهد زمانی که دهان بسته است دندان های پایین در پشت دندان های بالا قرار گیرند.
جراحی فک
در مواردی که انحراف فک حاد باشد نیاز به جراحی فک می باشد. جراح دهان و فک و صورت، از صفحات ثابت، پیچ و سیم برای اصلاح این ناهنجاری استفاده می کند. البته انجام این عمل در مواردی توصیه می شود که انحراف فک باعث اختلال درغذاخوردن، صحبت کردن و خوابیدن فرد شده باشد.
مراقبت های دهانی در طول درمان
استفاده از ابزارارتودنسی، تمیز نگه داشتن دندان ها را دشوار می کند اما با استفاده از خمیردندان فلوراید دار دو بار در روز و نخ دندان یکبار در روز می توان بهداشت دهان و دندان ها را رعایت کرد. همچنین شستن دهان با دهان شویه ی آنتی باکتریال یکبار در روز، باعث محافظت دندان ها از باکتری ها و پلاک های میکروبی می گردد.
هرچند انحراف فک باعث بوجود آمدن مشکل برای فرد می شود، اما برای همیشه قابل درمان است. با درمان های متعددی که وجود دارد، دیگر نباید آرزوی داشتن فک و دندان های زیبا را نداشت. پس با یک متخصص ارتودنسی مشورت کنید تا بهترین گزینه را در اختیار شما قرار دهد.